آب مروارید

آب مروارید

آب مروارید یا کاتاراکت  (Cataract)

عدسی چشم یک ساختمان محدب الطرفین شفاف به قطر نه میلیمتر است . که به وسیله اتصالات بسیار ظریف به نام zonuls   به اجسام مژگانی متصل و در پشت مردمک مشابه یک پل معلق قرار گرفته . عدسی چشم فاقد عصب و رگ خونی است و مواد غذایی خود را از مایع زلالیه چشم تهیه می کند . عدسی چشم از بیرون به داخل از چهار لایه به شرح زیر تشکیل شده :

1. غشاء یا Capsule
2. لایه سلولی زاینده یا Lens Epithelium
3. لایه زیر لایه سلولی زاینده یا Cortex
4. هسته عدسی یا Nucleus

عدسی چشم دارای سه وظیفه اصلی به شرح ذیل می باشد :

1. حفظ شفافیت خود
2. تمرکز نور و تصویر اشیا با قدرت ۱۵ تا ۲۰دیوپتر به سمت مرکز دید در شبکه
3. تطابق چشم برای دیدن اشیا نزدیک

به کدر شدن هریک از لایه های عدسی چشم آب مروارید یا کاتاراکت گفته میشود . علل و عوامل مختلفی می توانند عدسی چشم را به آب مروارید مبتلا نماید .

 آب مروارید مادرزادی یا  Congenital Cataract

به آب مرواریدی که در هنگام تولد وجود داشته باشد و یا در سال اول زندگی بروز کند آب مروارید مادرزادی گفته می شود . آب مروارید مادرزادی ممکن است در یک چشم یا هر دو چشم بروز کند .

آب مروارید مادرزادی می تواند ارثی باشد یا اینکه به علت ابتلا نوزاد به بیماری های ارثی دیگر مثل سندرم منگولیسم ، گالاکتوزمی ، سندرم مارفان ، سندرم آلپورت Alport ، دیستروفی عضلانی Miotonic  ایجاد گردد .

ابتلا مادر در دوران بارداری به بیماری های عفونی مثل سرخجه ، توکوپلاسما و ویروس سیتومگال میتواند موجب آب مروارید مادرزادی در نوزاد شود .

آب مروارید افراد مسن یا Senile Cataract

با افزایش سن تدریجا تغییرات شیمیایی در پروتِینهای عدسی چشم رخ می دهد که موجب کدر شدن عدسی چشم و آب مروارید می شود . آب مروارید علت شایع کم شدن دید در افراد مسن است .

مواد غذایی محتوی ویتامین C  و E و گلوتاتیون خاصییت آنتی اکسیدایتو برای عدسی چشم دارند . و ممکن است احتمال بروز کاتاراکت را کاهش دهند .

آب مروارید به علت مصرف داروها یا Drug Induced Cataract

مصرف کورتن و استروئیدها و داروهای اعصاب فنوتیازینی ، داروهای ضد آریتمی قلبی آمیودارون AMIODARON ، مصرف توام داروی ضد چربی Simvastatin  و آنتی بیوتیک اریتروماسین اگر بطور مستمر و طولانی مدت باشد ممکن است موجب آب مروارید شوند . شکل آب مروارید ناشی از مصرف داروها در چشم مشخص است بطور یکه با معاینه چشم میتوان متوجه شد بیمار چه  داروئی استفاده میکرده است .

آب مروارید ناشی از آسیب دیدگی Traumatic Cataract  :

هر نوع آسیب دیدگی چشم ممکن است موجب شکل خاصی از آب مروارید شود . ضربه شدید به چشم حتی اگر موجب پارگی چشم نشود، میتواند موجب آب مروارید به شکل rosette- shaped  شود .

کارکنان رادیولوژی ها که در معرض مستمر و طولانی مدت اشعه X قرار دارند ممکن است به آب مروارید به شکلی شبیه پر پرندگان  Featheryمبتلا  شوند .

افرادی مثل نانواها و شیشه گرها که در کنار کوره های با درجه حرارت بالا کار می کنند به طور مستمر در معرض اشعه مادون قرمز قرار دارند  و احتمال بروز آب مروارید در آن ها بیشتر از سایر افراد است . همچنین افرادیکه به طور طولانی مدت در معرض تابش امواج مایکرویو و یا امواج الکتریکی قرار دارند بیشتر از سایرین مبتلا به آب مروارید می شوند . نفوذ براده آهن و مس و مواد شیمیایی قلیائی به داخل چشم نیز موجب آب مروارید می شود .

آب مروارید به دلیل اختلالات متابولیک metabolic cataract  :

ابتلا به بیماری قند، کمبود کلسیم خون  و مصرف الکل و سیگار موجب اختلال در متابولیسم عدسی چشم شده و شانس بروز آب مروارید را افزایش میدهند.

انواع خاص آب مروارید :

سندرم سودواکسفولیاسیون Pseudo exfoliation syndrome  : این سندرم به دلیل اختلال در فاکتور رشد   TGF-Beta  در تمام بدن ایجاد می شود و در چشم موجب پوسته پوسته شدن غشاِ و زنولهای نگهدارنده عدسی  و رسوب این پوسته ها در تمام چشم بویژه در حاشیه مردمک و زاویه چشم می گردد و موجب آب سیاه و آب مروارید می شود .

به دلیل نازک بودن غشاء  عدسی و ضعیف بودن زنولهای نگهدارنده عدسی، لازم است در جراحی آب مروارید این بیماران ملاحظات خاصی رعایت گردد و احتمال دارد همزمان با عمل آب مروارید کارگذاری لنز داخل چشم آن ها ممکن نشود .

کاتاراکت پل خلفی عدسی: posterior Polar Cataract

یکی از انواع مختلف آب مروارید مادرزادی است . در این بیماران کدورت در قسمت مرکزی غشاء و کورتکس خلفی عدسی وجود دارد . و در محل کدورت غشاء عدسی بسیار نازک تر از حد طبیعی است ( کمتر از ۴ میکرون ) و در ۳۴ درصد موارد در محل کدورت غشاء عدسی وجود ندارد .

لذا آب مروارید در این بیماران باید با تکنیک خاص خود عمل شود و در بیمارانیکه غشاء خلفی عدسی باز است این احتمال وجود دارد که همزمان با عمل آب مروارید امکان کارگذاری لنز داخل چشم میسرنشود .

علائم و عوارض آب مروارید:

آب مروارید باعث تار شدن و کاهش دید و کاهش قدرت تشخیص رنگ اشیاء و کاهش Contrast Sensitivity  و دوبینی و اعوجاج دید میشود.

اگر آب مروارید بیشتر در هسته عدسی متمرکز شود دید نزدیک بیمار بهتر ولی دید دور او بدتر می شود ولی اگر شدت در قسمت زیر کپسول عدسی باشد دید نزدیک و مطالعه بیمار را دچار اختلال می کند .

اگر آب مروارید در زمان مناسب عمل نشود بدلیل افزایش حجم عدسی و یا نشط مواد درون عدسی بداخل چشم موجب آب سیاه میشود.

اقدامات قبل از عمل آب مروارید:

آزمایش خون – عکسبرداری قفسه سینه و قلب ، نوار قلب و معاینه توسط متخصص داخلی و قلب در اکثر افراد روز عمل یا یکی دو روز قبل از عمل ضروری است .

سلول های آندوتلیوم قرینه و نمره لنز داخل چشمی قبل از عمل با دستگاههای مربوطه بدقت اندازه گیری میشود. فرمول های متعددی برای اندازه گیری نمره لنز داخل چشمی وجود دارد که هرکدام خاص یک نوع چشم است بطوریکه در چشم هائی که قبل از عمل دوربین هستند از فرمول های خاص دوربینی و در افراد نزدیک بین نیز از فرمول های خاص نزدیک بین ها استفاده می شود . برای افرادیکه قبلا عمل لیزیک ، لازک ، پیوند قرنیه یا RK  شده اند نیز فرمول های مخصوص محاسبه نمره لنز داخل چشمی وجود دارد .

در بیماریکه قبل از عمل مبتلا به آستیگماتیسم بوده و تمایل دارد که که همزمان با عمل آب مروارید آستیگماتیسم او اصلاح شود . انجام توپوگرافی قرینه ضروری است .

برای افرادیکه تمایل دارند بعد از عمل دید نزدیک خوبی داشته باشند و مایلند لنز چند کانونی در چشم آن ها قرار بگیرد علاوه بر آزمایشات فوق انجلم عکسOCT  شبکیه و عصب بینائی ضروری است .

جراحی آب مروارید:

اگر آب مروارید موجب تاری دید دور یا نزدیک بیمار شود و یا با پیشرفت آن احتمال ابتلا به آب سیاه وجود داشته باشد انجام عمل جراحی ضروری است .

بهترین روش برای عمل جراحی آب مروارید جراحی به روش مدرن کولد فیکو MICS است که با یک برش حدود ۲ میلیمتر و استفاده از دستگاه های پیشرفته کدورتهای عدسی بطور کامل برداشته میشود سپس غشاء عدسی با ابزارهای ظریف پولیش شده و لنز IOL داخل غشاء عدسی نصب می شود .

در صورتیکه بیمار تمایل به درمان پیرچشمی همزمان با عمل جراحی آب مروارید داشته باشد ابتدا  شرایط چشم او با انجام تست ها و عکسبرداریهای گالیله و oct  شبکیه و عصب بینائی بررسی و در صورت مناسب بودن شرایط چشم لنز چند کانونی در چشم کار گذاشته می شود .

در افراد مبتلا به آستیگماتیسم پس از بررسی های لازم با کارگذاشتن لنزهای TORIC IOL   آستیگماتیسم درمان می شود.

 پس از عمل آب مروارید داروهائیکه بیشتر قطره چشمی هستند برای بیمار تجویز می شود که استفاده منظم و صحیح آن در حفظ اثرات مثبت عمل جراحی و دید پس از عمل بسیار موثر است .

برخی دیگر از خدمات دکتر بلالی متخصص چشم :

• لیزیک
• لازک
• درمان آب مروارید
• درمان خشکی چشم
• جراحی زیبایی پلک

راه های ارتباطی دکتر بلالی متخصص چشم :

• ۲۲۸۵۷۶۲۷
• ۰۹۲۱۲۰۳۴۶۱۶
• کانال تلگرام
• پیج اینستاگرام

منتظر نظرات و پیشنهادات شما عزیزان هستیم

با تشکر مدیریت سایت دکتر بلالی متخصص چشم